Yunanistan’da yaşayan Batı Trakya Müslüman Türk Azınlığı cenaze ve cenaze hizmetlerine çok önem veren bir toplumdur. Ölen kişiye son görev yapılırken akrabaları, komşuları ve dostları büyük saygı göstermektedir. Ölmüş kişinin nakiledilmesi ve defnedilmesi özenle yapılmaktadır.
Batı Trakya’da bu işlemler yakın zamana kadar geleneksel yönetemlerle yapılmaktaydı. Cenaze nakil aracı olamadığından cenaze hastaneden arkası açık 4x4 araçla alınıyordu. Ayrıca özel yıkama yerleri olmadığında cenaze evin hareminde dört bir taraftan gerilen battaniyeler arasında yıkanıyordu.
Batı Trakya’da cenaze naklini ve defin işlemini daha kaliteli hale getiren ve daha da kolaylaştıran ilk resmi Cenaze Hizmetleri Şirketi 2015 yılı başında Gümülcine’de faaliyete geçti.
Şirketin çalışmaları hakkında detaylı bilgi almak için yetkilisi Erhan İmamoğlu ile röportaj gerçekleştirdik.
Cenaze Hizmetleri Şirketi nasıl kuruldu?
Yıllardır ruhsatlı cenaze nakil araçlarının olmamasından dolayı insanlarımız cenazelerinin başta hastaneler olmak üzere yurt dışından gelen cenazelerin karşılanmasında büyük zorluklarla karşılaşmaktadırlar. Diğer taraftan da Yunanistan’da 2014 yılının Mayıs ayında bir kanun çıktı. Bu kanun 1 Temmuz 2014’ten itibaren yakını ölmüş kişilerin ölüm parası olan 800 euroyu Tarım Sağlık Sigortası (OGA)’dan alabilmesi için resmi faaliyet gösteren bir cenaze hizmetleri şirketlerinden fatura almaları gerekiyordu. Ancak Batı Trakya’da resmi cenaze hizmetleri sunan bir şirket yoktu ve bu azınlık için büyük bir eksikti. Eksik olan cenaze hizmetleri şirketini kurmaya karar verdik. İlk başvurumuzu 2014 yılının Ağustos ayında z yaptık. Şubat 2015’te şirketimizin çalışma ruhsatını aldık ve çalışmalarımıza başladık.
Vatandaşların ilgisi nasıl?
Şirket faaliyet geçtiğinde bizler bugün ulaştığımız seviyeye iki yıl sonra ulaşmayı hedefliyorduk. Batı Trakya için bir cenaze hizmetleri şirketinin büyük ihtiyaç olduğu ortaya çıktı. Bu ithiyaç insanlarımız gösterdiği ilgi ile anlaşıldı. Örneğin, bugüne kadar Selanik şehrinde hastanede vefat eden kişi akrabaları tarafından Gümülcine, İskeçe veya Evros illerine arkası açık 4x4 araçlarla getiriliyordu. Şirketimizin faaliyete geçtiği ilk günden bugüne kadar gerek Dedeağaç, Gümülcine ve Selanik hastanelerinden gerekse yurtdışından gelen cenazelerin nakli ve defni konusunda yaptığımız çalışmalardan vatandaşlarımız çok memnun kaldılar. Kaliteli yapılan cenaze hizmetlerine ilgileri günden güne artıyor.
Cenazeleri hastaneden almanın haricinde başka ne tür hizmetler sunuyorsunuz?
Şirket olarak ilk zamanlarda sadece hastanelerden cenazeleri taşıyorduk. Cenazelerini aldığımız vartandaşlar bize “meftamızı nerede yıkayacağız” diye sormaya başladılar. Bizler de vatandaşların isteğini karşılayabilmek için özellikle Almanya’dan gönderilen ve hastanalerden aldığımız cenazeleri Gümülcine’ye getirdiğimizde cenaze yıkamayı bilen din görevli arkadaşlarımız tarafından mefta yıkanıyor, kokulanıyor, kefenleniyor ondan sonra akrabalara teslim edilmek üzere eve götürülüyor.
Mezarlıkta gerekli malzemeleri de tedarik ediyormusunuz?
Evet onları da tedarik ediyoruz ve mezarlığa götürüyoruz. Hani derler ya her işin bir rajonu var diye mezarlıkta kullanılan kefen, tahta kontrapilak, tel hepsinin bir faiş fiyatı vardı. Bunu araştırıp sorduğumuzda bizlere bu malzemeleri satanlar cenazesi olanlar o gün bize malzemenin fiyatını sormuyor derlerdi. Ama biz meseleye öyle bakmıyoruz. Biz cenazenin yıkanmasından defne kadar gerekli tüm malzemeleri 100 euro karşılığında tedarik ediyoruz. Zor durumda olan insandan istifade etmek istemiyoruz. 100 euro aldığımızda hem bize kalıyor hem de meftanın yakınları çok para ödemiyor.Böyle hayırlı bir işi yaptığımızda bizi memnun eden ise herkesin hayır duasına nail olduğumuzu görmek.
Başka ne tür hizmetleriniz var?
Gümülcine dışında vefat etmiş bir kişinin yakınları için cenazenin köye nakledilmesi, yıkanması ve defnedilmesi ne kadar önemliyse, belediyelerde gömme izni ve ölenin kütük defterinden silinmesi işlemleri de önemlidir. Biz şirket olarak bu konuda da vatandaşlara yardımcı oluyoruz. Ölen kişinin yakınları belediyeye gitmeden gerekli evrakları biz alıp götürüyoruz. Herhangi bir köyde biri vefat ettiğinde yakınları bize telefon ettiği vakit onlara cenaze malzemelerini götürürken doktorumuzu da beraberimizde götürüyoruz. Yani doktor hizmetini de sağlıyoruz.
Yurtdışındaki şirketlerle işbirliği yapmayı düşünüyormusunuz?
Evet. Almanya’da bugün ondan fazla cenaze hizmetleri şirketler var. Almanya’nın her yerinden vefat eden soydaşlarımız bu şirketler sayesinde Yunanistan’a getiriliyor. Faaliyetlerimize başlarken dikkat ettiğimiz bir nokta vardı. Bu nokta hesapta olmayan ekstra ödemelerdi. Örneğin, cenazeyi Almanya’dan Yunanistan’a Selanik ve Kavala havaalanlarına getiren şirketlerin ücreti sigortalardan veya vatandaşın ödediği cenaze fonundan karşılanıyor. Selanik ve Kavala havalanlarından sonra cenazenin Gümülcine, İskeçe ve Evros illerine veya köylerine götürülmesi 350 euro. Selanik’ten mezarlığa defnedilene kadar malzemeler ve imam masrafı da dahil 600 euro’ya çıkıyor. Cenazenin Almanya’dan Batı Trakya’ya getirilip defnedilmesi öne kişinin yakınları için bu 600 euro beklenmedik bir ek masraftır. Biz bunu ortadan kaldırmak için Almanya’da cenaze hizmetleri sunan şirketlerle anlaşma yapacağız.
Batı Trakya’da cenaze hizmetleri ile uğraşan başkaları da var mı?
Bizim şirketimiz Yunanistan’da cenaze hizmetleri veren ve ruhsatlı cenaze nakil araçlarına sahip tek resmi şirkettir. İki cenaze nakil aracımızla hizmet vermekteyiz. Bunun dışında Batı Trakyada cenaze nakil araçlarının olmamasını fırsat bilen bazıları cenaze nakil aracı olmayan hijyen kurallarına uymayan araçların üzerlerine cenaze nakil aracı yazarak ruhsatsız olmalarına rağmen haksız kazanç peşinde olanlarda yok değil. Böyle araçlarla taşınan cenaze sahipleride zaman zaman zor durumda kalıyorlar. İşin garibi ise Avrupadaki bazı cenaze şirketlerinin bundan habersiz olarak bu ruhsatsız sözde cenaze araçları ile işbirliği yapmaları zaman zaman sıkıntılara yol açıyor. Almanya’da vefat eden kişin yakınları Selanik’e kadar cenazenin nakil masrafları için faturasını Almanya’daki şirketlerden alabiliyor. Ancak Selanik’ten sonraki mesafe için fatura alamıyor. Ölenin yakını Tarım Sağlık Sigortası OGA’dan ölüm parası alabilmen için bu fatura gerekli . Önümüzdeki günlerde İskeçe, Şapçı ve Evros bölgelerinede şubelerimizi açarak buradaki insanlarımıza daha iyi hizmet vereceğiz.
Taşıma fiyatları hakkında bilgi verebilirmisin?
Şöyle izah etmek istiyorum. Gümülcine’de hastanede vefat eden bir kişiyi hastaneden alıp herhangi bir mahalleye veya köy nakletmek için 100 euro alıyoruz. Cenazeyi Dedeağaç hastanesinden Gümülcine’ye veya köylerine nakletmek için ve Gümülcine’den Evros ve İskeçe illerine nakletmek için 120 euro alıyoruz. Cenazeyi Selanik’ten Gümülcine, İskeçe ve Evros illerine getirdiğimizde 300 euro, Atina’dan getirdiğimizde ise 1200 euro alıyoruz. Diğer gayri resmi çalışan şirketler Atina için 1600 euro istiyorlar. Örneğin, geçtiğimiz günlerde bir cenazeyi Veria şehrinde aldık ve Dimetoka’ya götürdük. Bu iki şehir arasındaki nakil için diğerleri 800 euro talep ederken bizler bu nakil için 350 euro para aldık.
Peki vatandaşlar OGA’dan parasını alabiliyor mu?
Konuyla ilgili kanun geçen yıl Mayıs ayında çıkmıştı. Şirketimiz 1 Ocak 2015 tarihinde faaliyetlerine başladı. Βu tarihten itibaren cenaze hizmetleri verdiğimiz herkes şirketimiz tarafından kesilen fatularının karşılığında sigortalardan öngörülen cenaze masraflarının tutarlarını aldılar.
Belediyelerle işbirliğiniz var mı?
Vatandaşlara öncelikle şunu belirtmek istiyorum. Biz belediyelerden resmi evrakları almak için kimseden ücret talep etmiyoruz. Belediyelerle iyi bir işbirliği içerisindeyiz. Hafta sonu belediyelerin kapalı olduğu bir günde cenaze olduğunda belediye memuru ile irtibata geçip bildiriyoruz, Pazartesi günü evrakları alıyoruz. Bizim insanımız belediyede Yunanlı memurlar karşısında kendilerini biraz ezik hissediyor. Tam olarak kendilerini ifade etmekte özgür değil. Bu nedenle evrak istemekte sıkıntı çekiyor. Bazen memur ne kadar da anlatsa bizim insanımız anlayamıyor. Bunun farkındayız ve nedenle resmi evrakların alιnmasında vatandaşlarımıza karşılıksız yardımcı oluyoruz. Bu konularda belediyelerle işbirliğiniz çok iyi.
Şirketinizin hizmet anlamında bundan sonraki hefedi nedir?
Batı Trakya’da kurulan ilk resmi cenaze hizmetleri şirketi olarak, bizim bundan sonraki hedefimizden biri Rodop ilinde kısa bir süre içinde cenaze yıkama yerini hizmete sokmak. Bu Gümülcine için büyük bir eksikliktir. Allah’tan hayırseverin biri yeni mahalle mescidinde cenaze yıkama yeri yapmış. O yer olmasa cenazeler Gümülcine’de eski usülle haremde gerili battaniyeler arasında yıkama yönetimi uygulaması devam edecek. Diğer hedefimiz Gümülcine’de İkisi bayay ikisi erkek olmak üzere toplam 4 kişilik bir mork kurmak. Cenazenin evde bekletilmesi durumunda evlere götürdüğümüz klimalı tabutlarla cenazelerin kokmadan bekletilmesi bakımından verdiğimiz hizmetten insanlar çok memnun.
Son olarak neler söyleyemek istersiniz?
Yakını vefat etmiş vatandaşlar bizlere Gümülcine’de A. Manesi caddesinde bulunan Tekke Camii karşısında bulabilirler. Bizlere hem büromuzun sabit telefonu +30 (25310) 83833 hem de +30 698 01 29 183 numaralı cep telefonundan ulaşabilirler. Vatandaşlar gecenin yarısı da olsa sabaha karşı da olsa hiç çekinmeden her an arayabilirler. Yurtdışından yaşayan Batı Trakyalı soylaşlarımız ise bizleri http://www.btcenaze.gr sitemizden takip edebilirler.
Ramadan Molla / Gümülcine - Yunanistan
