Akademide konuşma yapan Büyük Şehir Belediye Başkanı İvo Komšić(Komşiç): ''Bugün geleceği, geçmişi ve o anı belirledi ve hatta bu akademinin Vjećnica da yapiliyor olmasi da raslantı değildir. Direnişin alevlendiği yer ve sembolüdür. Mimari ve tarihi olarak Bosna Hersek'in tanımıdır tüm bunlar. Yıkılmasının üstünden 20 yıl geçmesine rağmen tüm güzelliği ile şimdi parlamaktadır Vijeçnica.9 Mayıs Avrupa günü Vjeçnica'nın tekrar doğması zafer olduğu gibi, ''ZAVNOBiH'' le beraber Bosna Hersek'in modern devletçilik anlayışıyla Yugoslavya federasyonundaki eşit bir öğe olarak ortaçağ Bosna'sından gelen geleneği sürdürmüştür. Bosna Avrupa'nın en eski devletlerinden biridir. Bir çok kez ele geçirilmeye çalışılsa da hiç bir zaman tam olarak ele geçirilememiş, iki kurtuluş savaşı, yedi faşist güce karşı zor savunma yapmış, en çirkin saldırılarla, etnik temizlikle (Genocide) başedip bu günlere gelmiştir'' dedi.
Akademinin ardından İsviçreli Türk kökenli Ufuk ve Bahar Dördüncü kardeşler bir konser verdiler.
“ZAVNOBiH” üç halkın eşit temsil edildiği bir toplantıydı
Tanınmış tarihçi Enver İmamoviç Cumhuriyet Bayramı ile ilgili yaptığı açıklamada: 1943'te Mrkonjić- Grad’ta toplanan “ZAVNOBiH” (Bosna Hersek Antifaşist Ulusal Kurtuluş Konseyi) üç halkın her birinin temsilcilerinin katıldığı ve eşit olarak temsil edildiği bir toplantıydı.Biz bu günü son yaşadığımız savaştan öncede kutlardık. Faşistlerin ellerinden kurtarılan Bosna’nın kaderinin belli olduğu toplantıydı. Üç milletin bu ülkenin düşman elinden kurtulmasından kurulmasına atılan adımdı. Bunun Bosna’nın doğum günü Cumhuriyet Bayramı olarak kabul edilmesinin sebebi de budur” dedi.
İmamoviç, geçirdikleri 1992-95 savaşının sonraki politik karmaşada milletleri hala birbirine bağlayacak ama o kadar da geçmişte kalmamış bir tarihin bu toplayıcı görevi üstlendiğine de dikkat çekti.
Sırp Özerk Bölgesi Başkanı Milorad Dodik ise: “Bu tarihin “ZAVNOBiH”in tarihinden başka hiç bir şey ifade etmediğini ve kutlanacak bir şey görmediğini açıkça belirtti.
Bosna tarihinin en önemli dönemi!
Diğer bir tarihçi olan İnsanlığa Karşı İşlenen Suç Araştırmaları Enstitüsü Müdürü Prof. Smail Čekić bu olayın Bosna tarihindeki en önemli olaylardan biri olduğunu vurgusunu yaparak:
"ZAVNOBiH'' ve onun aktiviteleri 1943 Kasım'ından 1945 Nisan'ına kadar sürdü. Kurucu meclisin kararı ile Bosna Hersek devletini yenilemiş oldu. O sürenin başında tarihi, siyasi aynı zamanda hukuki olarak kimliği belirlenmiş ve Federal Bosna Hersek devleti kurulmuş oldu. Antifaşist savaşın en önemli sonucu olarak ortaya çıkan Bosna Hersek devleti aynı zamanda da Bosna Hersek milletinin birlikte özgür bir yaşamı seçtiklerinin, bunun sadece imkan dahilinde olduğunun değil, aynı zamanda birçok fırsatlar sunduğunund a kanıtıdır. Hep birlikte yaşayıp başarılı olabileceğimizi de gösteren son milenyumda Bosna'nın devletciliğinin boş olmadığını gösteren Bosna tarihinin en önemli dönemi.''
Bosna Hersek Cumhuriyet Bayramı Türkiye'de de kutlandı
Diğer yandan Bosna Hersek Cumhuriyet Bayramı Türkiyede de kutlandı. Türkiye'deki kutlamalar T.C. Başbakanlık Yurtdışı Türkleri ve Akraba Toplulukları Başkanlığı ve Fatih Belediye'sini destekledi ile Genç Boşnaklar tarafından organize edildi. Kutlamalara anavatan Türkiye'den Başbakan Yardımcısı Prof. Dr. Numan Kurtulmuş, YTB Başkanı Prof. Kudret Bülbül, Fatih Belediye Başkanı Mustafa Demir, Bosna Hersek Ankara Büyükelçisi Damir Džanko (Canko) katılırken, Bosna Hersek'ten ise Bosna Hersek Federal Spor ve Kültür Bakanı Salmir Kaplan ve 1989-91 yıllarında Federal Bosna Hersek devletinde Cumhurbaşkanlık konsey üyeliği yapan Bogiç Bogićević katıldı. Kutlamalarda Kemal Baysak'ın Bosna isimli resim sergisi de yapıldı.
Zehra Göçkün Adiloviç / Bosna Hersek
